Ο υπερπληθυσμός στις φυλακές, τα βίαια επεισόδια, η υποστελέχωση, οι χαμηλοί μισθοί και τα αυξημένα ποσοστά αυτοκτονιών είναι τα βασικά αιτήματα των σωφρονιστικών υπαλλήλων της Γαλλίας που έχουν ξεκινήσει εδώ και μέρες τις κινητοποιήσεις τους. Από εχθές ήδη τα 140 από τα συνολικά 188 σωφρονιστικά καταστήματα υπολειτουργούν εξαιτίας της αποχής των υπαλλήλων που ζητούν πλέον από την αστυνομία να αναλάβει την κατάσταση. Τελευταία αφορμή, μία επίθεση την Κυριακή το βράδυ στη φυλακή Longunesse στην βόρεια Γαλλία όπου κρατούμενος χτύπησε με το σιδερένιο πόδι τραπεζιού φύλακες τραυματίζοντάς τους σοβαρά.
Την προηγούμενη εβδομάδα τα μεγάλα συνδικάτα συμμετείχαν στις διαπραγματεύσεις με την κυβέρνηση – και συγκεκριμένα την υπουργό Δικαιοσύνης. Αυτές κατέληξαν σε μία συμφωνία που προέβλεπε, εκτός των άλλων, την πρόσληψη 100 νέων δεσμοφυλάκων φέτος και άλλων 1.000 μέχρι το 2022 και τη λήξη της θητείας του Εμανουέλ Μακρόν. Από την μεριά τους, οι συνδικαλιστικές οργανώσεις των σωφρονιστικών υπαλλήλων ζητούν 2.400 νέες προσλήψεις. Έτσι παρόλο που φάνηκε προς στιγμή να υπήρξε συμφωνία, το Σάββατο οι συνδικαλιστές αρνήθηκαν να την συνυπογράψουν. Η υπουργός απάντησε ότι επιθυμεί να συνεχίσει τον διάλογο, ενώ εχθές και λίγο πριν την κλιμάκωση των κινητοποιήσεων των συνδικαλιστών, ζήτησε υπευθυνότητα από όλους “ώστε να εξασφαλιστούν η ασφάλεια και η λειτουργία των σωφρονιστικών ιδρυμάτων”
Υπερβολικά πολλοί κρατούμενοι – ανεπαρκείς δεσμοφύλακες
Οι δεσμοφύλακες καταγγέλουν ότι το μεγαλύτερο πρόβλημα είναι το γεγονός ότι οι φυλακές είναι υπερπλήρεις. Αναφέρουν χαρακτηριστικά ότι ενώ στις αρχές του 2017 φιλοξενούνταν 69.714 κρατούμενοι, έξι μήνες μετά είχαν ήδη φτάσει τους 70.203. Το πρόβλημα επικεντρώνεται κυρίως στις φυλακές όπου στέλνονταν καταδικασμένοι για μικρές ποινές και που είναι γεμάτες σε ποσοστό 142%. Τον προηγούμενο Απρίλιο 60 δεσμοφύλακες μπλόκαραν τις φυλακές του Villepinte για να διαμαρτυρηθούν για το ρεκόρ υπερπληθυσμού που έφτανε το 201%! Συνολικά, τρία σωφρονιστικά καταστήματα της Γαλλίας έχουν πληθυσμό ίσο ή μεγαλύτερο του 200% της χωρητικότητάς τους.
Σύμφωνα με στοιχεία του Παγκόσμιου Παρατηρητηρίου Φυλακών, περίπου 1500 άτομα κοινούνται κάθε βράδυ σε στρώματα στο πάτωμα, χωρίς τις στοιχειώδεις ανέσεις και χωρίς τον απαραίτητο προσωπικό χώρο.
Το φαινόμενο αυτό, είναι φαινόμενο που παρουσιάστηκε τα τελευταία 40 χρόνια όπου ο αριθμός των κρατουμένων διπλασιάστηκε ξαφνικά. “Αλλά το προσωπικό δεν αυξάνεται αναλογικά”, σημειώνουν οι δεσμοφύλακες. Για τον Didier Fassin, κοινωνιολόγο ειδικό σε θέματα σωφρονισμού και φυλακών “το πρόβλημα είναι αφόρητο και για τους δεσμοφύλακες και για τους κρατούμενους και αυξάνει τα βίαια επεισόδια και για τους μεν και για τους δε”.
Βία και επιθέσεις
Από το 2011, κατά μέσο όρο καταγράφονται 4.124 βίαιες επιθέσεις στα σωφρονιστικά καταστήματα της Γαλλίας. Το 2017 μάλιστα έφτασαν στις 11 κάθε ημέρα. Το 2011 καταγράφηκαν επίσης 51 ομηρίες δεσμοφυλάκων από κρατούμενους. Η εφημερίδα Le Monde μεταφέρει δηλώσεις εργαζομένων στις φυλακές που αναλύουν το προφίλ των κρατουμένων της τελευταίας δεκαετίας λέγοντας ότι πρόκειται κυρίως για νεότερους ανθρώπους που συχνά ριζοσπαστικοποιούνται στις φυλακές. “Αρνούνται πεισματικά κάθε μορφή εξουσίας και δεν είναι εδώ για να εκτίσουν την ποινή τους αλλά για να πάνε κόντρα στο σύστημα”, αναφέρουν.
Ο Γενικός Γραμματέας του μεγαλύτερου συνδικάτου σωφρονιστικών υπαλλήλων (Force Ouvrier) Εμανουέλ Μποντίν σε δηλώσεις του στην ίδια εφημερίδα σημειώνει ότι πρόκειται για ανθρώπους “που δεν έχουν ενταχθεί ποτέ στην κοινωνία και είναι ήδη αντιδραστικοί όταν έρχονται” ενώ υπενθυμίζει το μεγάλο πρόβλημα με τους ψυχικά ασθενείς υπογραμμίζοντας ότι “η νοσηλεία δεν επιβάλλεται πια με αποτέλεσμα να αυξάνεται ο κίνδυνος των βίαιων ξεσπασμάτων” από την μεριά τους.
Χαμηλοί μισθοί
“Ξεκινάμε με 1.400 ευρώ, εγώ δουλεύω 16 χρόνια και φτάνω πια σήμερα τα 1.800 μαζί με τα επιδόματα”, εξηγεί ο Εμανουέλ Μποντίν. Ωστόσο, το Europe 1 μεταφέρει στοιχεία της Γενικής Διεύθυνσης Διοίκησης και Δημόσιας Λειτουργίας σύμφωνα με τα οποία ο μέσος μισθός το 2015 ήταν ήδη 2.258 ευρώ. Ο Γενικός Γραμματέας της Force Ouvrier ανταπαντά ότι “προφανώς το ποσό αυτό συμπεριλαμβάνει τις υπερωρίες” και εξηγεί ότι “εμείς θέλουμε να ζούμε με έναν αξιοπρεπή μισθό χωρίς επιπλέον ώρες”. Άλλωστε υπογραμμίζει ότι “σε αυτή τη δουλειά, αν δουλεύεις 70 ώρες την εβδομάδα δεν αντέχεις για πολύ”. Η Le Monde σε σχετικό της άρθρο αναφέρει ότι “στο τέλος της καριέρας του ένας δεσμοφύλακας σπάνια ξεπερνά τα 2.100 ευρώ τον μήνα”.
Αύξηση στα ποσοστά αυτοκτονιών
Το 2015 μία μεγάλη έρευνα που πραγματοποιήθηκε στη Γαλλία και μελέτησε 43.000 άτομα που είχαν εργαστεί σε σωφρονιστικά ιδρύματα την περίοδο 1999 – 2008 κατέληξε ότι υπήρχε “αύξηση των αυτοκτονιών της τάξης του 21%”. Το ποσοστό αυτό αφορά όλες τις κατηγορίες εργαζομένων, αλλά είναι ψηλότερο στις τάξεις των δεσμοφυλάκων και κυρίως των αντρών. Στις γυναίκες εργαζόμενες ισχύει ο μέσος όρος αυτοκτονιών του γενικού πληθυσμού. Η ίδια αυτή μελέτη αναφέρει ότι οι σωφρονιστικοί υπάλληλοι “εκτίθενται σε ψυχοκοινωνικές πιέσεις που τους δηλητηριάζουν και μπορούν να οδηγήσουν σε αυτοκαταστροφικές τάσεις, όπως η αυτοκτονία”.
Μυρσίνη Λιοναράκη
