Με βάση τον Σωφρονιστικό Κώδικα, οι κρατούμενοι των ελληνικών φυλακών μπορούν να δέχονται επισκέψεις, εφόσον το επιθυμούν, από τη σύζυγο και συγγενείς μέχρι τέταρτου βαθμού, διάρκειας το λιγότερο μισής ώρας, τουλάχιστον μία φορά την εβδομάδα εάν είναι κατάδικος και δύο φορές την εβδομάδα, εάν είναι υπόδικος. Με άδεια από το Συμβούλιο Φυλακής, ο κρατούμενος μπορεί να δέχεται επισκέψεις και άλλων ατόμων, τουλάχιστον μία φορά το δεκαπενθήμερο, καθώς και να ζητήσει άδεια για επισκεπτήριο χωρίς διαχωριστικό μέσο («ελεύθερο») με σύζυγο και παιδιά, σε ιδιαίτερο, κατάλληλο χώρο.
Τα επισκεπτήρια είναι μια από τις βασικότερες μορφές επικοινωνίας του κρατούμενου με το οικογενειακό του περιβάλλον. Σύμφωνα με τον κοινωνιολόγο των φυλακών Κορυδαλλού, Ουίλιαμ Αλοσκόφης, «σε αυτά επιβεβαιώνονται συναισθηματικοί δεσμοί, λαμβάνονται οικογενειακές αποφάσεις, διαμορφώνεται μια συναντίληψη για την ανατροφή των παιδιών, μειώνεται το άγχος των τελευταίων για την τύχη του έγκλειστου γονέα. Διακόπτουν ευχάριστα την ιδρυματική ρουτίνα και περιορίζουν, υπό κάποιες προϋποθέσεις, την αυτοκαταστροφική και βίαιη συμπεριφορά στις φυλακές. Κυρίως, όμως, συμβάλλουν στη μελλοντική επανένωση της οικογένειας, με αποτέλεσμα να μειώνουν σημαντικά τα ποσοστά υποτροπής μετά την αποφυλάκιση».
Η σημασία που έχει το επισκεπτήριο για έναν κρατούμενο, σε κάποιες διαστάσεις της, μπορεί να είναι προφανής. Όμως, δεν είναι προφανής η σημασία που έχει για τον επισκέπτη. Η Μαρία, τα τελευταία χρόνια, πηγαινοέρχεται σε διάφορες φυλακές της χώρας, προκειμένου να επισκεφτεί τον σύζυγό της, με τον οποίον έχουν μια κόρη τριών ετών. Μας απαντάει σε μια σειρά από ερωτήσεις, σκιαγραφώντας τον μικρό Γολγοθά που, εκτός από τον ίδιο τον κρατούμενο, είναι αναγκασμένη να υπομένει ολόκληρη η οικογένειά του.
VICE: Πόσο καιρό ζεις αυτήν τη διαδικασία των επισκέψεων και σε ποια φυλακή;
Μαρία: Τρία χρόνια τώρα. Έχουμε αλλάξει διάφορες φυλακές. Η προφυλάκιση του Παναγιώτη συνέπεσε με το γεγονός ότι ήμουν σε προχωρημένη εγκυμοσύνη. Όταν μπήκε φυλακή, ήμουν επτά μηνών έγκυος. Τον έστειλαν στα Γρεβενά. Αυτό σήμαινε ότι δεν μπορούσα να πάω κατευθείαν. Έπρεπε να γίνει μια προετοιμασία. Αυτοκίνητο δεν είχα και έτσι έπρεπε να βρω μέσο, επειδή δεν μπορείς να πας με λεωφορείο εκεί που είναι η φυλακή. Εν πάση περιπτώσει, όταν πήγα πρώτη φορά, αντιμετώπισα πρόβλημα με τον έλεγχο, επειδή απαίτησαν να περάσω μέσα από τα μηχανήματα με τις ακτίνες, αν και απαγορεύεται μια έγκυος να περάσει μέσα από αυτά. Φυσικά, αρνήθηκα. Μου είπαν ότι δεν θα δω τον σύζυγό μου. Εκεί το διεκδίκησα πολύ δυναμικά, τους ενημέρωσα ότι θα τηλεφωνήσω στο υπουργείο και ζήτησα τα ονόματά τους και κατ’ αυτόν τον τρόπο μέσα σε πέντε λεπτά βρέθηκε λύση. Ήρθε γυναίκα να κάνει τον έλεγχο, επειδή στην αρχή είχαν πει ότι δεν υπήρχε γυναίκα υπάλληλος να με ψάξει. Πήγαμε σε ένα δωμάτιο, με ψηλάφησε και πέρασα μέσα.
Ήταν μια φυλακή εντελώς απομονωμένη, στη μέση του πουθενά, όπου δεν επιτρέπεται να δώσεις τίποτα στον κρατούμενο - ούτε φαγητά δεν μας άφηναν να πάμε. Ήταν πάρα πολύ σύντομο, αν σκεφτείς ότι κάναμε ταξίδι επτά ώρες να πάμε από την Αθήνα και άλλες τόσες για να γυρίσουμε μετά και το επισκεπτήριο ήταν 20 λεπτά, πίσω από διαχωριστικό τζάμι.
Ο χώρος επισκεπτηρίου στον Κορυδαλλό είναι άθλιος. Είναι ό,τι πιο βρόμικο έχω συναντήσει στη ζωή μου.
Μετά από λίγους μήνες, τον μετήγαγαν στο Ναύπλιο. Εκεί είχαμε μια από τα ίδια: Πάρα πολύ σύντομο το επισκεπτήριο. Ο έλεγχος ήταν ακόμη χειρότερος. Ούτε βιβλία δεν μπορούσε να πάρει ο άνθρωπος. Με πολύ κόπο κατάφερα να του πάω παπούτσια, που σε άλλους κρατούμενους το απαγόρευαν. Είχε γεννηθεί και το παιδί. Δεν μας επέτρεπαν να κάνουμε ελεύθερο επισκεπτήριο. Το υποτιθέμενο ελεύθερο επισκεπτήριο γινόταν σε μια αίθουσα συνηγόρων που είχε διαχωριστικό τζάμι μέχρι τη μέση και υπήρχε ένας σωφρονιστικός υπάλληλος μπάστακας πάνω από το κεφάλι μας. Δεν μπορούσαμε ούτε να μιλήσουμε σαν άνθρωποι και έπρεπε να του περάσω το παιδί πάνω από το τζάμι, για να το πάρει μια αγκαλιά. Αυτό διαρκούσε μόλις δέκα λεπτά και το σύνολο του επισκεπτηρίου κρατούσε μισή ώρα. Το υπόλοιπο γινόταν με διαχωριστικό τζάμι και κάτι ελεεινά ακουστικά τηλεφώνου για 20 λεπτά.
Μετά πήγαμε Κορυδαλλό, που οι συνθήκες είναι λίγο πιο ελαστικές. Φυσικά, εκεί είναι άλλα τα προβλήματα, επειδή είναι μια μεγάλη και παλιά φυλακή με πάρα πολύ κόσμο. Είναι εξαιρετικά κουραστικό το επισκεπτήριο, τόσο για αυτούς που πάνε όσο και για αυτούς που το δέχονται. Δεν μπορεί να περάσει μια οικογένεια ποιοτικό χρόνο, επειδή γίνεται χαμός μέσα. Η αίθουσα που πραγματοποιείται το επισκεπτήριο είναι ελεεινή. Έχει δύο φεγγίτες όλους κι όλους και δεν αερίζεται καθόλου.
Τι επιτρέπεται και τι απαγορεύεται να αφήσει ένας επισκέπτης στον κρατούμενο που επισκέπτεται;
Αυτό διαφέρει από φυλακή σε φυλακή. Στον Κορυδαλλό, αν και διαφέρει και ανάλογα με το ποιος είναι ο κρατούμενος, μπορείς να πας αρκετά πράγματα. Από φαγητό μπορείς να πας ό,τι θέλεις. Να μαγειρέψεις ή να πας σουβλάκια απ’ έξω. Μπορείς να πας ρούχα και παπούτσια, καθώς και ηλεκτρικά είδη κατόπιν άδειας και συνεννόησης με τη Σωφρονιστική Υπηρεσία. Βιβλία, επίσης επιτρέπονται. Στο Ναύπλιο, ούτε φαγητό ούτε παπούτσια επιτρέπονται, ούτε καν βιβλία, το οποίο είναι άλλων εποχών. Στα Γρεβενά, ο κρατούμενος δεν μπορεί να πάρει ούτε γράμμα. Στην πραγματικότητα, δεν φτάνει καν η αλληλογραφία: Τα μισά γράμματα από αυτά που στέλνουν στους κρατούμενους είτε χάνονται, είτε φτάνουν με μεγάλη καθυστέρηση. Όταν γεννήθηκε το παιδί και ο Παναγιώτης δεν το είχε δει καν, θέλαμε να του στείλουμε κάποιες φωτογραφίες και το ταχυδρομείο θα έκανε τουλάχιστον 15-20 μέρες, αν δεν χανόταν στο τέλος. Αποφασίσαμε να τις στείλουμε με κούριερ και δεν μας το επέτρεψαν. Είχε περάσει ένας μήνας και δεν είχε δει το παιδί του ούτε σε φωτογραφία.
Γενικά, η κατάσταση δεν ελέγχεται από κανέναν και έτσι δεν υπάρχουν μίνιμουμ στοιχειωδών δικαιωμάτων που πρέπει να έχει ο κρατούμενος. Από τη διάρκεια και το αν θα υπάρχει επαφή, μέχρι το τι αντικείμενα επιτρέπεται να δεχτεί, τα πράγματα γίνονται όπως του κατέβει στο κεφάλι του καθενός διευθυντή και ανάλογα καθορίζει και τους κανόνες του επισκεπτηρίου.
Αναδημοσίευση από www.vice.com/gr / Κείμενο Τάσος Θεοφίλου
0 σχόλια :
Δημοσίευση σχολίου
Σημείωση: Μόνο ένα μέλος αυτού του ιστολογίου μπορεί να αναρτήσει σχόλιο.